Innowacje II edycji projektu

Dialogi Pokoleń to program edukacyjny, który osobom w różnym wieku i o różnych poglądach, w szczególności zaś starszym, stwarza bezpieczną przestrzeń do spotkań i wymiany myśli. Daje możliwość rozwoju, zdobywania wiedzy i nowych kompetencji w zakresie komunikacji, przywraca im podmiotowość w rozmowie, ucząc wrażliwości oraz szacunku na odrębne poglądy drugiego człowieka. Jednocześnie przeciwdziała marginalizacji osób starszych w życiu społecznym. Zapoznajcie się z filmem pt. Po co? Dla kogo? Z kim?

Dialogi Pokoleń to innowacja przygotowana dla osób pełnoletnich, w różnym wieku i dobrym stanie psychicznym, w tym w szczególności dla seniorek i seniorów zainteresowanych rozwojem, dialogiem i współpracą.

Grupa uczestnicząca w innowacji powinna być zróżnicowana pod względem wieku, płci, poglądów i aktywności zawodowej. Mogą być to osoby działające aktywistycznie, osoby starsze pracujące z młodzieżą, które chcą się rozwijać, poszukujące nowych relacji, zaangażowane w koła seniorskie, UTW, koła gospodyń wiejskich, także osoby, które planują przejście na emeryturę, lub niedawno na nią przeszły.

Główne korzyści z udziału w programie:

  • poprawa jakości życia,
  • zadbanie o swój rozwój,
  • nawiązanie nowych relacji,
  • możliwość pogłębionej rozmowy na ważne tematy,
  • ćwiczenie umiejętności komunikacyjnych, a przez to dobry wpływ na relacje z bliskimi ludźmi.
  • przełamywanie różnych stereotypów, tworzenie płaszczyzny porozumienia, także na trudne tematy, budowanie wrażliwości społecznej.
  • Innowację mogą wdrożyć najróżniejsze podmioty działające w sferze działań społecznych, edukacji nieformalnej, zarówno w sektorze samorządowym, jak i pozarządowym.
  • Innowacja może być ciekawa w różnych środowiskach, niezależnie od tego, czy jest w nich obecny konflikt poglądów czy wartości. Program Dialogów Pokoleń może stanowić bezpieczne i sprawdzone narzędzie do pracy nad zmianą społeczną, a także do próby podejmowania ważnych społecznie tematów, czy wyzwań, przed którymi stoimy.

Optymalnymi odbiorcami rozwiązania są:

  • biblioteki,
  • kluby seniora,
  • świetlice,
  • koła gospodyń wiejskich,
  • UTW,
  • organizacje pozarządowe, działające w obszarze wsparcia i rozwoju osób starszych i nie tylko,
  • salki parafialne i kawiarnie społeczne,
  • organizacje mniejszości – w tym wszystkie organizacje zrzeszające lub działające na rzecz seniorów.

  • Zapoznajcie się z podręcznikiem pt. Dialogi Pokoleń oraz prezentacją pt. Jak rozpocząć dialog w grupie międzypokoleniowej.
  • Zróbcie plan i harmonogram działania – przygotujcie oś czasu projektu, na której zaznaczcie kolejne etapy:
    • Przygotowanie
    • Realizacja
    • Podsumowanie
  • Przemyślcie, ile czasu będziecie potrzebować na każdy etap i zaplanujcie wstępny grafik spotkań.
  • Sprawdźcie, jakimi zasobami (ludzkimi, rzeczowymi, finansowymi, lokalowymi) dysponujecie.
    Odpowiedzcie sobie na pytania: czy macie wszystko, co niezbędne, czy może należy zaplanować włączenie nowych osób, znaleźć partnerów czy środki na realizację.
  • Zastanówcie się, do jakiej grupy odbiorców chcecie skierować swoje działania oraz jakie tematy chcecie poruszyć.
  • Wybierzcie pory realizacji spotkań, ich częstotliwość i długość.

Zbudujcie zespół w składzie:

  1. Osoba koordynująca – odpowiedzialna za promocję i rekrutację, kwestie organizacyjne i logistyczne.
    Powinna być to osoba posiadająca doświadczenie w koordynacji działań, znająca dobrze lokalny kontekst, partnerów, usługodawców itd.
  1. 2-3 osoby prowadzące cykl warsztatów.
    Powinny to być osoby z doświadczeniem w pracy aktywnymi metodami nauczania,
    a także posiadające wiedzę merytoryczną na temat dialogu i facylitacji.
    Mogą to być:
    – edukatorki lub edukatorzy, trenerki lub trenerzy, nauczycielki lub nauczyciele;
    – animatorki lub animatorzy, aktywistki lub aktywiści;
    – ekspertki lub eksperci z zakresu psychologii, psychoterapii, pedagogiki,
    – osoby otwarte na prowadzenie nieformalnych działań edukacyjnych opartych o metody aktywne.

Wybierzcie miejsce do przeprowadzenia działań. Znajdźcie odpowiednią salę, w której można

wygodnie pomieścić 20 osób (grupa liczy 10-15 osób oraz 2-3 osoby prowadzące).
Niezbędne wyposażenie to:
– krzesła i stoły, które można swobodnie przesuwać według potrzeb,
– tablica typu flipchart,
– rzutnik i ekran.
W sali lub obok niej powinno być miejsce do spędzania przerw (na kawę, herbatę, posiłki).

Powinno być ono dostępne dla osób z ograniczeniami ruchowymi (brak barier, dostępność windy, jeśli sala jest na piętrze), które osoby uczestniczące postrzegają jako bezpieczne.

Opracujcie materiały informacyjne. Przygotujcie treść zaproszenia oraz materiały wizualne, za pomocą których dotrzecie do grupy odbiorczej. Mogą to być plakaty, ogłoszenia prasowe, posty i grafiki w mediach społecznościowych.

Opracujcie metody naboru oraz komunikacji z osobami, które zgłoszą się do udziału w programie.

Wybierzcie takie kanały komunikacji, które pozwolą na dotarcie do różnych grup. Umieśćcie ogłoszenia o naborze w miejscach, z których korzystają osoby starsze, tj.:

  • czytelnie,
  • biblioteki,
  • świetlice,
  • kawiarnie,
  • księgarnie,
  • kościoły,
  • media społecznościowe,
  • przychodnie, centra rehabilitacji,
  • szkoły.

Rozpocznijcie promocję działania oraz nabór do programu. Zadbajcie o to, żeby w zaproszeniu do umieścić telefon kontaktowy i adres e-mail.

Pamiętajcie też o sile poczty pantoflowej – proście osoby już poinformowane, aby mówiły o projekcje swoim znajomym.

Zacznijcie działać.

Szczegółowy przebieg spotkań zaplanujcie – w zależności od potrzeb – na podstawie podręcznika oraz dodatkowej literatury, którą polecamy w tej publikacji. Ważne: zaplanujcie czas na aklimatyzację i poznanie się uczestników, przyjęcie kontraktu (zasad współpracy) oraz metody pracy.

Do realizacji działań według modelu Dialogi Pokoleń potrzebujecie:

  1. Osoby koordynującej działania, która odpowiada za promocję i rekrutację, kwestie organizacyjne i logistyczne. Powinna to być osoba mająca doświadczenie w koordynowaniu działań, znająca dobrze lokalny kontekst, partnerów, usługodawców itd.
  2. 2-3 osoby prowadzące warsztaty, doświadczone w pracy aktywnymi metodami nauczania, a także posiadające wiedzę merytoryczną na temat dialogu i facylitacji, a także z doświadczeniem w pracy z osobami starszymi i/lub w grupie międzypokoleniowej, posiadające predyspozycje, takie jak wrażliwość i uważność na odmienności w uczeniu się osób w różnym wieku.
  3. Można łączyć rolę osoby koordynującej i facylitującej pod warunkiem, że nie skutkuje to obciążeniem osoby sprawującej te funkcje.
  4. Opcjonalnie: ekspertka lub ekspert z zakresu psychologii lub psychoterapii (nie jest to konieczne, ale zalecane) – zarówno po to, by przeprowadzać spotkania tematyczne i/lub umożliwić indywidualne konsultacje psychologiczne osobom, które będą tego potrzebowały.

Koszty niezbędne do realizacji są następujące:

  1. Praca koordynatora – 45 zł/godzina pracy x 160 godzin.
    Forma zatrudnienia: część etatu
    Stawka PLN = wynagrodzenie brutto + koszty pracodawcy
  2. Praca osób prowadzących – 2 osoby x 9 spotkań x 5 godzin x 180 zł brutto
  3. Praca psychologa – 1 osoba x 20 godz. x 160 zł brutto.
  4. Wynajem sali/powierzchni warsztatowej – 9 spotkań x 800 zł
    (Jest to koszt możliwy do zredukowania, jeśli organizacja dysponuje własną salą)
  5. Zakup materiałów papierniczych do prowadzenia spotkań – 9 spotkań x 300 zł
  6. Zakup artykułów spożywczych na poczęstunek – 9 spotkań x 18 osób x 25 zł

Szacunkowy koszt dla 15 osób: 40 550 zł
Szacunkowy koszt dla jednej osoby: 2 703,33 zł
Koszt roczny oraz szacowany koszt dla 100 osób: 270 333 zł

Innowacja działa skutecznie, gdy zadbacie o:

  1. Zaangażowanie zespołu w składzie: osoba koordynująca, kompetentna kadra trenerska prowadząca cykl warsztatów (2-3 osoby).
  2. Rekrutację grupy (10-15 osób) – zróżnicowanej pod względem wieku, płci, aktywności zawodowej, poglądów itd.
  3. Przyjęcie zasad, tj. spisanie kontraktu – jego celem jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni i określenie zasad współpracy, odnoszących się m.in. do poufności czy wzajemnego szacunku.
  4. Wykorzystanie elementów edukacji nieformalnej oraz aktywnych metod pracy (tj. uczenie się poprzez doświadczanie i przeżywanie doświadczeń zarówno w sferze emocjonalnej, jak i intelektualnej).
  5. Zapewnienie sali odpowiednio wyposażonej, mieszczącej 20 osób oraz materiałów.
  6. Zapewnienie poczęstunku podczas warsztatów (pozwala on na zadbanie o komfort uczestników w czasie kilkugodzinnych warsztatów oraz stworzenie dobrych warunków do integracji w przerwach).

Innowacja poskutkowała wzrostem otwartości na odmienne poglądy czy style życia w różnych grupach wiekowych oraz wzrostem umiejętności krytycznego myślenia wobec stereotypów związanych m.in. z wiekiem, pochodzeniem etnicznym czy płcią. Punkt ciężkości warsztatów przesunął się w stronę aspektu zdobywania wiedzy i zasadniczo był zgodny z potrzebą osób uczestniczących, które chciały zdobyć narzędzia do radzenia sobie z odmiennością, dialogiem i z rozmową. Uczestnicy wytrwale trenowali postawę dialogiczną i to, co jest jej istotą, a więc umiejętność wsłuchiwania się w rozmówcę, rozumienia jego perspektywy i empatię wobec jego perspektywy. Właśnie to, jak podkreślali uczestnicy, było najcenniejszym elementem warsztatów. Można zaobserwować także polepszenie komunikacji międzypokoleniowej i rozwinięcie umiejętności dyskusji. Osoby uczestniczące deklarowały znaczną poprawę komunikacji ze starszymi i młodszymi członkami ich rodzin. Innowacja skupiła się na aspekcie wypracowania wiedzy oraz umiejętności radzenia sobie z kontrowersją, określania rozbieżności, rozumienia różnych stanowisk i finalnie, prowadzenia dialogu w sposób pewny, skuteczny i bez lęku – także na trudne tematy. Zostało to uznane za główną korzyść z udziału w programie. Osoby w wieku senioralnym wychodziły z warsztatów z odpowiednim zapleczem emocjonalnym i intelektualnym, które umożliwiało im podejmowanie dialogu, facylitowanie go, podejmowanie kwestii dotąd unikanych. Osoby uczestniczące miały okazję do zdobycia wiedzy umożliwiającej im włączenie się nawet do bardzo aktualnego i „gorącego” dialogu społecznego. Co udowodnili, gremialnie biorąc udział w akcji pomocy ukraińskim uchodźcom.

Katarzyna Komar-Macyńska – trenerka dialogowa, integracyjna i antydyskryminacyjna, specjalistka do spraw promocji i komunikacji, dziennikarka. Koordynatorka projektów społecznych i kulturalnych w Domu Ukraińskim w Przemyślu.

Natalia Kertyczak – trenerka i koordynatorka projektów w Fundacji Edukacja dla Demokracji. Odpowiada za działania realizowane we współpracy z partnerami z Ukrainy a także za działania dotyczące edukacji obywatelskiej oraz dialogu. Członkini Związku Ukraińców w Polsce.

Igor Horków – Przewodniczący Przemyskiego Oddziału Związku Ukraińców w Polsce, współzałożyciel „Wspólnie na 100. Zgodna Inicjatywa Przemyślan na 100-lecie Niepodległości Polski”, której celem jest wypracowanie pozytywnego modelu współpracy polsko-ukraińskiej w Przemyślu, inicjator projektu „Pozna-йcie nas”, absolwent XIII edycji programu Liderzy PAFW oraz XI edycji programu „Dwa sektory – jedna Wizja”. Koordynator lokalny Objazdowego Festiwalu Filmowe WATCH DOCS Prawa Człowieka w Filmie i projektów kulturalnych. W 2022 roku nominowany do Nagrody Liderskiej im Zbigniewa A. Pełczyńskiego przyznawanej przez Fundację Szkoła Liderów. Od 24 lutego 2022 roku kieruje sztabem Społecznego Punktu Informacyjnego Pomocy Ukrainie w Domu Ukraińskim w Przemyślu.