Innowacje II edycji projektu

Pozdrowienia z sądu. Oswajamy sąd seniorom to innowacja mająca postać poręcznego zestawu pocztówek – do wykorzystania w sytuacji świadkowania lub uczestniczenia w rozprawie sądowej. Kontakt z sądem, udział w sprawie czy zeznawanie w roli świadka – to sytuacje, które dla seniorek i seniorów wiążą się często ze stresem. Skomplikowane procedury, niejasne przepisy czy niezrozumiały język utrudniają korzystanie z praw przysługujących osobom starszym. Karty, napisane przystępnym językiem, przekazują najważniejsze informacje, uzupełnione atrakcyjną formą graficzną. Ich treść dopełniają filmiki, dostępne na YouTubie oraz po zeskanowaniu telefonem kodu QR.

Innowację Pozdrowienia z sądu. Oswajamy sąd seniorom opracowano dla osób starszych, przygotowujących się do rozprawy sądowej w roli świadka lub uczestnika sprawy. Seniorki i seniorzy często nie wiedzą, jak zachować się w sądzie ani jakie prawa im przysługują, nierzadko także stygmatyzują sąd jako miejsce dla przestępców i prawników; mają również opór przed zadawaniem pytań – nawet wynajętemu mecenasowi.

Grupą docelową projektu są:

  • osoby starsze, które przed rozprawą chcą zdobyć wiedzę na temat sądu i przysługujących im praw, aby oswoić i lepiej zrozumieć sytuację.

Pozostali odbiorcy:

  • osoby z pozostałych grup wiekowych, np. młodzież.

Innowację mogą wdrożyć następujące podmioty:

  • sądy,
  • instytucje państwowe m.in. centra usług społecznych, urzędy administracji, domy opieki,
  • adwokatki i adwokaci, radczynie i radcowie prawni, środowisko prawnicze,
  • biura porad prawnych i obywatelskich, uniwersyteckie poradnie prawne,
  • organizacje pozarządowe,
  • kluby seniora,
  • uniwersytety trzeciego wieku,
  • osoby w wieku senioralnym i ich bliscy,
  • szkoły,
  • biblioteki.

Możecie wybrać jeden z trzech wariantów realizacji projektu (różnice pojawiają się na etapie KROKU 4):

  1. Karty przekazujecie osobom zainteresowanym;
  2. Karty przekazujecie osobom zainteresowanym i omawiacie;
  3. Organizujecie spotkanie edukacyjne.

W każdym z wariantów warto wykorzystać cztery krótkie filmy.

Zadbajcie o dotarcie z informacją do grupy odbiorczej na temat dostępności zestawów. Możecie do niej trafić, umieszczając plakaty, ogłoszenia, posty w mediach społecznościowych lub przekazując tę informację w inny sposób np. liderom grup seniorskich.

Wydrukujcie materiały, których projekty znajdują się tu. W plikach umieszone są po 2 karty w formacie pocztówki do wydruku dwustronnego. Na każdej karcie zaznaczono spady/oznaczenia do wycięcia do odpowiedniego formatu. Po wydruku karty powinny zostać wycięte według zaznaczenia. Wydrukujcie banderolę, wytnijcie i sklejcie za pomocą kleju.

Wskazówki dodatkowe:
W warunkach domowych będziecie potrzebowali:
• kolorowej drukarki z funkcją drukowania dwustronnego,
• 6 kartek papieru A4 (użyjcie papieru o gramaturze ok. 250 g dla lepszej trwałości i komfortu użytkowania kart),
• kleju do papieru do sklejenia banderoli (użyjcie zwykłego papieru A4)

W warunkach biurowych lub drukarni:
• profesjonalna drukarka kolorowa,
• zlecenie druku drukarni zgodnie ze specyfikacją: papier o gramaturze ok. 300-350 g., do druku zwykły papier A4, klej do papieru do sklejenia banderoli.

Wsuńcie wszystkie karty w banderolę – w ten sposób powstaje pełny zestaw kart gotowy do przekazania seniorkom i seniorom.

Wariant 1:
Przekażcie zestaw kart. Wyjaśnijcie osobom zainteresowanym, w czym mogą im pomóc karty i jak można ich używać. Skrócona instrukcja znajduje się na banderoli.

Wariant 2:
Przekażcie przygotowany zestaw kart osobie 60+. Zapoznajcie ją z treścią pocztówek, odczytując i omawiając teksty i infografiki poszczególnych lub wybranych kart, zaczynając od rewersu. Jeśli to możliwe, udzielcie odpowiedzi na ewentualne pytania seniorki lub seniora.

Wariant 3:

  • Zatrudnijcie edukatorkę lub edukatora oraz trenerkę lub trenera z wiedzą prawniczą i doświadczeniem w pracy z osobami starszymi do przeprowadzenia spotkania informacyjnego z osobami w wieku senioralnym.
  • Wynajmijcie salę na spotkanie. Miejsce powinno być dostosowane do potrzeb uczestników spotkania. Opcjonalnie – wyświetlajcie na rzutniku filmiki uzupełniające treść kart.
  • Zaproście grupę docelową na spotkanie. Opcjonalnie: zamówcie poczęstunek. Po zakończeniu spotkanie, przekażcie zestawy kart osobom uczestniczącym.

Do realizacji działań według modelu Pozdrowienia z sądu. Oswajamy sąd seniorom potrzebujcie:

  1. Środków finansowych na pokrycie kosztów związanych z wydrukiem pocztówek (zestawy dla 100 osób to ok. 1000 zł).
  2. Realizacja działań według modelu innowacji nie wymaga oddelegowania czy zatrudnienia osoby koordynującej projekt.
    Wydrukowane karty możecie przekazywać osobom w wieku senioralnym w ramach wykonywanych obowiązków (np. w biurach interesanta w sądzie, instytucjach państwowych, MOPS-ach, kancelariach prawnych) z krótkim komentarzem, czego dotyczą karty i jak mogą być pomocne w przygotowaniu do sprawy; karty mogą być także wykorzystywane jako pomoc w pracy np. urzędnika czy adwokata.
  3. Opcjonalnie: wykorzystanie kart w czasie spotkań edukacyjnych.
    Możecie zorganizować spotkania w miejscu, gdzie zwykle przychodzą osoby 60+ takie jak kluby seniora. Spotkanie może poprowadzić osoba koordynująca klub. Jeśli odbywa się ono w wynajętej sali, weźcie pod uwagę dodatkowe koszty: wynajęcia sali oraz wynagrodzenie trenerki lub trenera.

Koszty niezbędne do realizacji projektu w wariancie 1 są następujące:

  1. Wydruk 11 kart – 100 kompletów/10 zł. = 1000 zł

SUMA: 1000 zł
Roczny koszt dla 100 odbiorców = 1000 zł
Roczny koszt na 1 odbiorcę = 10 zł

Koszty niezbędne do realizacji projektu w wariancie 2 są następujące:

  1. Wydruk 11 kart – 20 kompletów/10 zł = 200 zł
  2. Wynajęcie sali – 2 godz./10 zł = 200 zł
  3. Wynagrodzenie edukatora/trenera – 2 godz./150 zł = 300 zł

SUMA: 700 zł
Roczny koszt dla 20 osób = 700 zł
Roczny koszt na 1 odbiorcę = 35 zł

Innowacja działa skutecznie, gdy zadbacie o:

  • upowszechnienie przekonania, że kompetencje do bardziej świadomego uczestnictwa w sprawie sądowej przez osoby w wieku senioralnym, można podnosić edukacją prawną;
  • otwartość do wsparcia seniorów w sytuacjach sądowych;
  • dostęp do drukarki kolorowej lub środki finansowe na profesjonalny wydruk w drukarni;
  • gotowość osób chętnych do przekazania zestawów zainteresowanym seniorkom i seniorom, a w wersji rozszerzonej – gotowość do przekazania wiedzy zgromadzonej w materiałach towarzyszących innowacji;
  • skuteczne dotarcie do grupy odbiorczej z informacją o projekcie;
  • w wariancie organizowania spotkań edukacyjnych – o wynajęcie sali, zatrudnienie edukatorki lub edukatora, trenerki lub trenera z wiedzą prawniczą oraz zaangażowanie osoby koordynującej organizację spotkania.

Testowanie innowacji potwierdziło jej przydatność i unikatowość. Sprawdzona została przystępność treści, języka i formy przygotowanych materiałów. Osoby testujące innowację zwróciły uwagę na poręczność i łatwość w wykorzystaniu formatu pojedynczych pocztówek, doceniły także to, że mogły spokojnie zapoznać się z treściami przed sprawą, a wybrane karty zabrać ze sobą do sądu. Osoby starsze podkreśliły, że dzięki innowacji dowiedziały się – w sposób przystępny – o wielu aspektach sprawy, dla prawników oczywistych, ale dla przeciętnego obywatela już nie, np. jak zwracać się do sądu, co to jest sygnatura i że można poprosić o przerwę. Innowacja została przez seniorów oraz praktyków prawa bardzo pozytywnie oceniona, odebrana jako unikatowa, dostosowana do potrzeb osób starszych, dostarczająca wiedzy i zmniejszająca stres związany z doświadczeniem sytuacji sądowej.

Dzięki innowacji:

  • zwiększa się wiedza seniorów na temat ich praw, zachowania w sądzie, działania wymiaru sprawiedliwości,
  • zwiększa się poczucie sprawczości osób starszych, dzięki podniesieniu kompetencji w byciu
  • uczestnikiem sprawy sądowej,
  • zwiększa się pewność siebie u osób starszych w kontakcie z sądem,
  • zmniejsza się stres związany z wizytą w sądzie,
  • zwiększa się zaufanie seniorów do wymiaru sprawiedliwości i instytucji prawnych.

Co ważne – istnieje wiele możliwości wykorzystania modelu: począwszy od prezentacji kart, przekazania gotowego zestawu, po wykorzystanie ich jako pomocy edukacyjnej na spotkaniach z seniorami. Warto również podkreślić, że innowacja może być także stosowana w kontakcie z odbiorcami w innym wieku.

Joanna Rokicka – prawniczka, life coach, specjalistka do spraw fundraisingu, innowatorka społeczna. Prowadzi lokalną grupę działań międzypokoleniowych dla kobiet.

Jarosław Gwizdak – prawnik, były sędzia RP, wykładowca akademicki, członek zarządu Inpris, edukator i publicysta.