Dbanie o zdrowie psychiczne (i seksualne)
Z czym wiąże się wyzwanie?
Zdrowie psychiczne osób starszych to nieodzowna część ich dobrostanu. Różne zaburzenia psychiczne mają wpływ na codzienne funkcjonowanie. Depresja prowadzi do utraty zainteresowania życiem, braku energii, pogorszenia relacji z bliskimi. Lęki ograniczają zdolność do samodzielnego poruszania się, prowadzenia aktywnego życia. Demencja skutkuje stopniową utratą pamięci, dezorientacją i trudnościami w wykonywaniu codziennych czynności. Czynniki te obniżają jakość życia, zwiększają ryzyko hospitalizacji, są przyczyną prób samobójczych, a nawet śmierci.
Psychoseksualność seniorów to temat pomijany, choć istotny dla zdrowia psychicznego osób starszych. Istnieje wiele stereotypów na temat seksualności w starszym wieku, które wpływają na postrzeganie własnych potrzeb przez starszych dorosłych. Badania pokazują, że osoby starsze utrzymujące aktywność seksualną prowadzą lepsze jakościowo życie, są mniej narażone na izolację społeczną. Seksualność jest również ważna dla utrzymania bliskich relacji partnerskich, a dzięki temu stanowić bufor dla problemów psychicznych.
Kto mierzy się z tym wyzwaniem?
Według WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) ok.15% osób w wieku 60 lat i starszych cierpi na zaburzenia psychiczne. Depresja dotyka 7% tej populacji, a różne formy demencji, w tym choroba Alzheimera, są obecne u 5% osób powyżej 60. roku życia.
Kobiety w tym wieku częściej niż mężczyźni doświadczają depresji i lęków. Częstość występowania demencji wzrasta z wiekiem, zwłaszcza po 80. roku życia. Osoby samotne, wdowy oraz mieszkacy domów pomocy społecznej są bardziej narażeni na wystąpienie zaburzeń psychicznych.
W ciągu ostatnich 10 lat liczba samobójstw wśród osób powyżej 65. roku życia wzrosła o 50%. Każdego dnia cztery starsze osoby odbierają sobie życie – mężczyźni po 60. roku życia częściej niż kobiety.
Osoby starsze z zaburzeniami psychicznymi często wycofują się z życia społecznego, co pogłębia ich problemy i prowadzi do dalszej izolacji. Seniorzy napotykają przeszkody w realizacji potrzeb seksualnych. Są to między innymi: problemy zdrowotne wpływające na libido, brak partnera, strach przed osądzeniem społecznym i brak edukacji na temat seksualności w starszym wieku.
Co możesz z tym zrobić?
Poszukujemy rozwiązań, które poprawią zdrowie psychiczne osób starszych, np.:
– zwiększą świadomość tej grupy i ich opiekunów na temat znaczenia zdrowia psychicznego oraz dostępnych zasobów i usług;
– będą przeciwdziałały stygmatyzacji tematu zdrowia psychicznego i seksualności;
– przyczynią się do wczesnego wykrywania problemów oraz dostępu do odpowiednich terapii i grup wsparcia.