Wielostronne / całościowe wsparcie osób starszych żyjących na wsi

Z czym wiąże się wyzwanie?

Życie na wsi: cisza, spokój, bliskość natury obiecują idylliczną starość. Za tym miłym obrazkiem kryją się jednak wyzwania, z którymi na co dzień zmagają się starsi mieszkańcy wsi w Polsce.
Badania pokazują, że starsze osoby mieszkające na wsi częściej zapadają na choroby przewlekłe i mają niższą oczekiwaną długość życia w zdrowiu. Dostęp do usług medycznych jest ograniczony, co sprawia, że rzadziej korzystają z wizyt lekarskich i dentystycznych.
Wsie podmiejskie, aglomeracyjne mają coraz więcej mieszkańców, ale w większości gmin wiejskich o rolniczym charakterze saldo migracji jest ujemne. Do miast przeprowadzają się przede wszystkim osoby młodsze.
Starsi dorośli pozostają często sami w opuszczonych przez dzieci i wnuki domach. Samotni i pozbawieni wsparcia miewają trudności z mobilnością i codziennym funkcjonowaniem. Poważnym wyzwaniem jest ich sytuacja ekonomiczna, w tym ograniczone możliwości dorabiania do emerytury. Są też narażeni na ubóstwo energetyczne, wynikające ze skokowego wzrostu cen energii oraz braku środków na termomodernizację starych domostw.
Dodatkowo nie działa tu albo działa bardzo słabo transport publiczny, stąd zagrożenie wykluczeniem komunikacyjnym. W przypadku choroby czy potrzeby załatwienia ważnej sprawy, a nawet zwykłych zakupów, starsze osoby mogą mieć poważne trudności z dostaniem się do sklepu, ośrodka zdrowia czy urzędu.
Uboga jest też oferta zajęć, aktywności, wydarzeń kulturalnych. Część starszych osób działa w tradycyjnych wiejskich organizacjach takich jak koło gospodyń wiejskich czy ochotnicza straż pożarna. Jednak osoby schorowane czy mniej aktywne są narażone na wykluczenie i izolację.

Kto się z tym wyzwaniem mierzy?

W Polsce obszary wiejskie zajmują 93% powierzchni kraju i zamieszkuje je ponad 40% Polek i Polaków w wieku emerytalnym.
Na opisane powyżej wyzwania narażone są przede wszystkim osoby zamieszkujące w gminach rolniczych, oddalonych od większych ośrodków miejskich i rozproszonym układzie.
Warto zwrócić uwagę na sytuację ludzi mieszkających samotnie, wdów i wdowców, osób w późniejszej fazie życia, z ograniczeniami mobilności czy chorobami przewlekłymi, doświadczających problemów materialnych.
Z pewnością ważną grupą, mierzącą się z wyzwaniami na wsi, są starsze osoby chorujące na schorzenia neurodegeneracyjne.

Co możesz z tym zrobić?

Istnieje wiele różnych obszarów, w których można podwyższyć jakość życia i dobrostan mieszkanek i mieszkańców terenów wiejskich. Bardzo cenne są nowe rozwiązania, które łączyłyby wsparcie w co najmniej dwóch obszarach, takich jak:
– dostęp do usług medycznych i dobrostanowych,
– działania profilaktyczne wzmacniające kondycję i stan psychofizyczny osób starszych,
– dostęp do aktywności społecznych i kultury,
– przeciwdziałanie wykluczeniu transportowemu,
– przeciwdziałanie ubóstwu, w tym ubóstwu energetycznemu,
– rozwój usług opiekuńczych skierowanych do osób niesamodzielnych, również z chorobami neurodegeneracyjnymi,
– rozwój lokalnych sieci wsparcia zabezpieczających potrzeby osób starszych.